februari 2017 – ds. H.J. van Maanen

Positieve woorden

Gelukkig de mens die niet meegaat met wie kwaad doen,

die de weg van zondaars niet betreedt,

bij spotters niet aan tafel zit.

[Psalm 1:1]

Eerst een gedeelte uit een oud Joods commentaar op dit vers:

Deze woorden hebben te maken met andere woorden uit de Bijbel: ‘Mijn woorden zijn oprecht. Mijn mond verkondigt slechts de waarheid. [Spreuken 8:6]’. In de Schrift staat het goede altijd voorop. Wij worden nooit aangemoedigd om slecht te doen.

Rabbi Judan zei: ‘zelfs wanneer de Bijbel een lijst geeft van onreine dieren, dan staat er eerst wat goed is en pas daarna wat er niet goed is. Bij een kameel staat er eerst dat hij herkauwt en daarna pas dat hij onrein is omdat hij geen gespleten hoeven heeft [Lev.11:4]. En bij het varken staat er eerst dat hij gespleten hoeven heeft en pas daarna dat hij onrein is omdat hij niet herkauwt [Lev.11:7].

David doet het op dezelfde manier. Hij had kunnen zeggen: ‘vervloekt de mens die meegaat met wie kwaad doen’ of ‘vervloekt is de mens die niet meegaat met wie goed doen’. Maar dat doet David niet. Hij begint bij het goede. Daarom begint hij de psalm met ‘Gelukkig de mens die niet meegaat met wie kwaad doen’.

Een prachtige opmerking. Deze Joodse uitlegger wijst op de eerste zin van de psalm en vraagt zich af: ‘had David het ook anders kunnen zeggen?’ En hij geeft een paar mogelijkheden. Zo had David het ook kunnen zeggen. Alle drie zinnen zeggen hetzelfde, of toch niet? Nee, zegt deze rabbi. Het maakt een groot verschil. En dat verschil zit in het eerste woord. Het maakt uit of je begint met ‘gelukkig ben je als …’ of dat je begint met ‘vervloekt ben je als …’. In de Bijbel gaat het goede altijd voorop. Eerst gaat het over de dingen die goed gaan en pas daarna over de dingen die niet goed gaan. Daarom begint David met ‘gelukkig de mens die …’. Deze rabbi zegt: ‘Het gaat er niet alleen om dat je gelijk hebt, maar ook hoe je iets zegt. Begin altijd bij het goede. Dat is het beginpunt in de Bijbel en bij David.’

Een mooi voorbeeld zijn de brieven van Paulus. Hij schrijft aan het begin altijd wat er goed gaat. Hij dankt God door de mensen aan wie hij schrijft. En pas daarna wijst hij op punten die scheef zitten. Ook al er is er nog zoveel ruzie (Korinthe) of dwaalleer (Galaten), Paulus begint bij het goede.

En dat iets om mee te nemen in ons eigen leven. Wij komen allerlei dingen tegen die niet goed gaan en waar we iets over willen zeggen. We wijzen het aan bij onze partner, kinderen of ouders. Een collega op het werk waar iets niet goed gaat. En we kunnen helemaal gelijk hebben. De ander zit verkeerd en moet excuses aanbieden of iets veranderen. Dan klinkt de stem van deze wijze rabbi: ‘je kunt wel gelijk hebben, maar het gaat er ook om hoe je iets zegt’. Begin je bij het goede, zoals David en Paulus? Kijk je met een positieve blik en zie je het goede bij een ander?

19 januari 2017 – Ds. A.H. van Veluw

Brief van God

Lieve kind,

Wat heb Ik je toch een zwaar kruis opgelegd, door Mijn dag precies op zondag te laten vallen en dan nota bene nog na een vrije zaterdag.

Maar Ik zal het je uitleggen: de maandag is als van ouds bedoeld als wasdag en op dinsdag wordt de was gestreken. ’s Woensdags knoopjes aanzetten en de kleine karweitjes doen en met de kinderen de vrije middag doorbrengen.

Op donderdag krijgen de slaapkamers hun wekelijkse beurt en op vrijdag wordt de rest van het huis gedaan om jou in het ‘weekend’ waardig te kunnen ontvangen.

Dan kun je op zaterdag lekker uitslapen en de boodschappen doen. Ook kan men dan na zijn vijf werkdagen lekker aan zijn auto knutselen.

Ja, en nou die zondag hè?

Dan mag jij op visite.

Bij Mij!

Want Ik wil dan even met jou bijpraten, weer of geen weer, bossen of geen bossen, strand of geen strand, zin of geen zin.

Zes dagen in de week kijk Ik dag en nacht naar jou om, als je thuis bent, als je voor het stoplicht staat, in de supermarkt, als je niet in slaap kunt komen.

Waar je ook bent, overal denk Ik aan jou.

En nu wil Ik graag, dat je op Mijn dag bij Mij komt en ook regelmatig aan tafel komt en mee eet, zodat je er weer tegen kan. Ik ben blij, dat je graag wilt komen en dat je beseft, dat je die ontmoeting nodig hebt.

Het is goed om zo samen te komen, jij en Ik. Het is goed om met anderen samen te komen, om samen te zingen en voor elkaar te bidden.

Daarom verwacht ik je.

Tot zondag.

10 januari 2017 – Ds. G.H. Labooy

Waarom zouden wij het bij het rechte eind hebben?

Laatst hadden we een heel boeiend gesprek op de belijdenis catechisatie.
Ik wil hier graag iedereen daar in laten delen en er ook nog wat aan toevoegen. Het ging over de veelheid van godsdiensten.
Waarom zouden wij het bij het rechte eind hebben?
Ik beweerde: hoe meer je van de verschillende godsdiensten weet, hoe zekerder je als Christen wordt. Of vooral: hoe dankbaarder je wordt dat je Christen mag zijn.

Zal ik eens met de Islam beginnen? Waarom hebben zij het niet bij het rechte eind? Ik beperk me hier tot slechts twee argumenten. Natuurlijk moeten we allebei even de uitspraak dat ons boek het woord van God is parkeren, want die uitspraak brengt ons in dit probleem niet veel verder. Dan draait het uit op wie het hardste kan schreeuwen! Dus daarom parkeren we even dat de Bijbel (of de Koran) Gods woord is. Maar dan valt er nog een heleboel interessants te zeggen.

Neem bijvoorbeeld ons geloof dat Jezus is gestorven aan het kruis. De Koran zegt van niet: hij zou verwisseld zijn met een ander. En daarna is Hij direct in de hemel opgenomen. Maar van wanneer dateert de Koran? Van rond het jaar 600 na Christus, zoals u weet. Maar dan is het getuigenis van de evangeliën doorslaggevend zou de historische wetenschap zeggen, want die getuigen zitten veel dichter op de gebeurtenis zelf (wie nu over een Gnostische tekst uit de tweede eeuw wil beginnen, moet me maar even mailen, dat voert hier te ver). Dus de wetenschap bevestigt in dit uiterst belangrijke geval de betrouwbaarheid van het christelijke verhaal. Anders gezegd: de Koran kan alleen gezag krijgen als je uitgaat van haar goddelijkheid; zij eist hier gezag tegen de wetenschap in. De Bijbel geven we gezag omdat ze het in dit geval ook gewoon verdient, ook volgens de maatstaven van de historische wetenschap.

Dus wat ik zei: als je meer weet, wordt je zekerder. Ik hoop vooral: dankbaarder, nederiger. Ik geef nog een argument. Dat is meer een argument rond je diepste hoop hoe God is. Mohammed ging naar Mekka om het in te nemen, Jezus ging naar Jeruzalem om er te sterven. Mohammed was naast profeet ook generaal – met alles wat bij generaals hoort: oorlog voeren, uitschakelen, doden. Hij deed dat in naam van God. Daarom kies ik ook voor Jezus, want Hij waste de voeten van zijn leerlingen. Kijk, als je dit allemaal niet weet, kun je makkelijk roepen: ‘waarom zouden christenen het bij het rechte eind hebben, voor mij is alles hetzelfde’. Maar hoe meer je weet, hoe zekerder je als Christen wordt. Of vooral: hoe dankbaarder je wordt dat je Christen mag zijn. Laten we dan ook laten merken dat we zijn leerlingen zijn: door moslims lief te hebben.

Dan een argument dat je heel vaak hoort: als je in Thailand was geboren, was je Boeddhist geweest!
Met dit argument worden we wel eens lam gelegd: tja, als je het zo bekijkt! Dan is het alleen maar toeval dat je Christen bent! Er is hier wel wat tegenin te brengen. Stel nu dat je de postcode loterij hebt gewonnen en opeens met 16 miljoen thuiskomt.
Ga je die 16 miljoen dan weggooien omdat je ook ergens anders had kunnen wonen? Betekenen al die miljoenen niets voor je om die reden? Wel, het geschenk van het christendom is nog duizend maal groter! Dus op zich is dit argument niet zo sterk. Waar het om draait is natuurlijk dat je moet aantonen dat het geschenk van het Christelijk geloof inderdaad veel meer waard is dan het geschenk van 16 miljoen.
Dat je meer dan rijk bent, met je doop! Zo zou ik dat kunnen doen: ik ben een tijdje een soort Boeddhist geweest (voor mijn bekering) en ik vond het al best wel mooi, interessant. Maar één ding kennen ze daar niet: een God die om je geeft. Je bent daar heel eenzaam, je moet jezelf verlossen, een God bestaat daar niet.
Daarom is Boeddhisme in onze wereld best populair: het verschilt niet eens zo heel veel van de ongelovige, seculiere wereld. Je hoeft je knieën niet te buigen voor een Ander, je hoeft je autonomie niet op te geven.
Maar je bent ook eenzaam. Dat is de kern waarom ik uiteindelijk – God zij dank – geen Boeddhist kon blijven. Héél in het kort natuurlijk.

Wees dus dankbaar voor het geschenk van je geloof! En dat het inderdaad een geschenk is: wat moet dat ons nederig maken.

Ds. G.H. Labooy

24 november 2016 – Ds. Bert van Veluw.

In de brochure met de zeven preken over de zeven gemeenten van Openbaring 2 en 3 is ook een achtste brief opgenomen. Aan de gemeente van IJsselmuiden-Grafhorst. Het leek me goed deze brief ook als meditatie in het contactblad op te nemen.

wapen-ijsselmuiden

‘Pas op voor dood spoor’

Aan IJsselmuiden-Grafhorst

Wat zou Jezus aan Johannes dicteren als hij een brief aan ons zou moeten schrijven? We hebben gezien dat er bij elk van de zeven brieven gebruik is gemaakt van de specifieke kenmerken van die bepaalde stad. Hieronder een voorbeeld van hoe een brief aan ons er uit gezien zou kunnen hebben. En natuurlijk ben ik niet een Johannes, die zo direct de woorden van Jezus kreeg. Het is slechts mijn probeersel, maar wel in lijn met de brieven uit Openbaring 2 en 3. (Net zoals voor ons de zinspelingen in de brieven aan de zeven gemeenten van Klein-Azië niet in eerste instantie duidelijk zijn, zo zal dat ook voor een niet IJsselmuidenaar gelden bij déze brief. Daarom in voetnoten enige verheldering.)

Ds. Bert van Veluw.

Openbaring 3:23-32

23 Schrijf aan de engel van de gemeente te IJsselmuiden-Grafhorst:

Dit zegt Hij, die de stromende, de levende rivier1 is, wiens mond klinkt als het geluid van geweldige watermassa’s.2 24 Ik weet van uw werken. Ooit is naar u de Nieuwe Weg3 aangelegd. U hebt die enthousiast betreden, ging achter Mij aan. Er is gebouwd en de gemeente werd een huis voor velen. En er wordt nog steeds veel gedaan voor de jongeren en de ouderen. 25 Ik weet ook van uw verdriet en de pijn. Van de wonden die zijn geslagen, door het leven, maar ook door je naaste. Vergeef elkaar en bedenk van te voren wat je zegt of wat je schrijft. Het kan je broeder of zuster zo’n pijn doen.

26 Maar dit heb Ik tegen u: sommigen van jullie weten niet meer over de brug te komen naar de kant waar God op je wacht. Jullie weten toch wel wat de beste kant van de rivier is?4 God is in elk geval wel over de brug gekomen, met Mij. Ik kwam naar jullie toe om een brug te slaan naar de Vader. Maar het lijkt wel of sommigen die brug naar Mij met de gouden wielen van de wereld hebben opgehaald. Het verkeer lijkt gestremd.5 27 Tegen hen zeg Ik: kom weer over de brug naar Gods kant. En zorg ervoor dat je leven niet eindigt op dood spoor.6 Want buitenwacht je (zonder God) het eeuwige vuur.7

28 Daarom versterk uw geloof. Houd vast aan wat u van Mij hebt gekregen. Houd vast aan het Woord van God. Lees het voortdurend, met elkaar en voor jezelf, en leef eruit. 29 En houd ook elkaar vast. Velen zijn trouw gebleven, maar sommigen zijn echter gans diep8 gevallen.

30 Wie echter overwint mogen met Mij zitten aan tafel. En onder het gezang van de Koekoek mogen ze eten van de mooiste rode vruchten9 en de fijnste groenten10. De tempel van God zal bekleed zijn met de allerfijnste tapijten11.

31 En jullie doden zullen uit het zand van de berg12 opstaan en met de dan nog levenden zullen ze Mij ontmoeten.

32 Wie oren heeft, moet horen wat de Geest tegen de gemeenten zegt.”


Voetnoten:

1 Toespeling op de IJssel. Jezus is het (stromende =) levende water.

2 Zie Openbaring 1:15b . Tevens is dit een toespeling op de mond (mui) van de IJssel (IJsselmuiden betekent ‘mond van de IJssel’).

3 ‘De Nieuwe Weg’. In 1646 legde de stad Kampen de Nieuwe Weg aan ter verbinding van de IJsselbrug met de Dorpsweg. Nu is dat de Burgemeester van Engelenweg. Het is een zinspeling op Jezus die de (nieuwe) Weg tot God is. Hij is dé Weg, de Waarheid en het Leven is. Bovendien werden christenen ‘aanhangers van de Weg’ genoemd (Hand. 9:2; 22:4), en had Apollos ‘onderricht gekregen in de Weg van de Heer’ (Hand. 18:25).

4 IJsselmuidenaren zeggen altijd dat onze oever de beste kant van de IJssel is, omdat je daarvandaan het mooiste zicht hebt op de skyline van Kampen.

5 Dit doelt op de stadsbrug, die ook gouden wielenbrug wordt genoemd, en die van een kant voor auto’s een tijdje was gestremd.

6 Dit verwijst naar het dood spoor waarmee het Kamperlijntje eindigt bij het station.

7 Zinspeling op de uitgaanscentrum de ‘Buitenwacht’ aan het Stationsplein dat op 14 juli 2010 volledig is afgebrand.

8 Toespeling op ‘het Ganzendiep’ bij Grafhorst.

9 Aardbeien en tomaten uit de Koekoek.

10 Groentetelers in de Koekoek.

11 Zinspeling op de tapijtindustrie van Genemuiden.

12 Dit verwijst naar begraafplaats ‘De Zandberg’.